Stomatologia dzieli się na kilka specjalistycznych dziedzin, aby pacjenci mogli przejść przez kompleksowy proces leczenia. Dzięki temu lekarze dentyści są w stanie przeprowadzić precyzyjne zabiegi z konkretnej specjalizacji. Ortodoncja, jeszcze do niedawna, była kojarzona jedynie z korektą i prostowaniem zębów. Nie jest to błędne wyobrażenie o tej gałęzi stomatologii, jednak obecnie ortodonci zajmują się także szeroko pojętą rehabilitacją całego narządu żucia.
Zęby, nieprawidłowo ustawione, mogą prowadzić do licznych problemów. Najczęstszym kłopotem przy wadzie zgryzu jest problem z prawidłowym czyszczeniem zębów. W efekcie bardzo łatwo doprowadzić do powstania próchnicy i szeregu chorób przyzębia. Osoby z krzywym zgryzem niejednokrotnie skarżą się na bóle głowy, wynikające z nadmiernego obciążenia mięśni żwacza. Długotrwałe lekceważenie problemów może prowadzić do dolegliwości sięgających karku, a nawet ramion i pleców. Nieprawidłowe ułożenie zębów może również prowadzić do bruksizmu, potocznie określanego jako zgrzytanie zębami, który w destrukcyjny sposób wpływa na szkliwo.
Prawidłowo przeprowadzone leczenie ortodontyczne to wiele korzyści, które doceniają zarówno dorośli pacjenci, jak i najmłodsze dzieci. Przede wszystkim znikają wszystkie wcześniej wskazane problemy, co bezpośrednio przekłada się na komfort życia. To także znaczna poprawa estetyki uśmiechu, dająca dużą pewność siebie zarówno w kontaktach towarzyskich, jak i służbowych.
Z jakich rozwiązań korzysta ortodoncja?
Jednym z podstawowych rozwiązań jest wykorzystanie aparatów na zęby. Można je podzielić na dwie kategorie: aparaty stałe i aparaty ruchome. Pierwszy rodzaj jest czasowo mocowany na zębach i pacjent nie ma możliwość jego samodzielnego wyjęcia. W trakcie comiesięcznych wizyt ortodonta kontroluje postępy leczenia. Drugi wariant umożliwia wyjęcie aparatu. Lekarz zwykle zaleca jego noszenie o ściśle określonych porach i przez konkretną liczbę godzin. Wybór odpowiedniej metody jest uzależniony przede wszystkim od nasilenia problemu. Dzięki wykorzystaniu aparatów, ortodonta może wpłynąć na przemieszczanie się zębów w łuku i delikatnie ćwiczyć mięśnie żuchwy.
Wśród stałych aparatów ortodontycznych można wyróżnić trzy grupy: klasyczne aparaty ortodontyczne, składające się z pierścieni, drutów i zamków, specjalne aparaty stałe pozwalające wyeliminować niepożądane nawyki (zwykle stosowane u młodszych pacjentów) oraz stałe aparaty, umożliwiające utrzymanie pożądanego efektu
Aparaty ruchome mają znacznie więcej odmian, a każda z nich przeznaczona jest do leczenia innych wad zgryzu. Najczęściej stosuje się modele typu aligner, które są alternatywą dla stałych aparatów ortodontycznych. Podobnie jak w przypadku stałych aparatów utrzymujących odstęp, można znaleźć ich odpowiednik wśród ruchomych modeli. Ortodoncja stosuje również aparaty do repozycjonowania szczęki oraz separatory warg i policzków. Można także spotkać się z retainerami, ruchomymi klamrami.
Jak sprawdzić, czy zachodzi konieczność podjęcia leczenia ortodontycznego?
Decyzję o wprowadzeniu leczenia może podjąć tylko lekarz specjalista. Najczęściej pierwsze sygnały zauważa dentysta zajmujący się stomatologią zachowawczą, którego pacjenci najczęściej odwiedzają. Jeśli jednak istnieją podstawy, by sądzić, że ortodonta jest potrzebny, pacjent może od razu skierować się do niego.
Leczenie ortodontyczne przebiega etapami. Pierwszym krokiem jest postawienie prawidłowej diagnozy, która pozwoli wybrać odpowiednią metodę terapii. Stomatolog przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem, wykonuje badanie zewnątrz i wewnątrz ustne, wykonuje zdjęcie RTG oraz pobiera wycisk lub wykonuje skan komputerowy. Na tej podstawie zostaje ustalony plan leczenia, który lekarz szczegółowo objaśnia pacjentowi. Następnie ortodonta przechodzi do założenia odpowiedniego aparatu. Prawidłowo prowadzone leczenie wymaga stałych i częstych kontroli u ortodonty, zwykle co 4-6 tygodni.
Ortodoncja – jakie wady leczy?
Kwalifikacja do leczenia ortodontycznego następuje na podstawie badania przeprowadzanego przez stomatologa. Można wyróżnić kilka objawów, które bezwzględnie wymagają pomocy specjalisty. Jednym z najczęściej występujących jest przodozgryz górny, który powoduje zbyt duże wysunięcie zębów przednich lub wysunięcie żuchwy, gdzie albo zęby przednie są mocno schowane do tyłu, albo zęby dolne wysuwają się zanadto do przodu. Nie mniej popularnym problemem są stłoczenia zębów, wyjątkowo negatywnie odbijające się na estetyce uśmiechu. Można także spotkać się z problemem zgryzu krzyżowego lub otwartego.
Bez względu na to, z jakimi problemami boryka się pacjent, im szybciej zostanie wdrożone odpowiednie leczenie, tym szybciej zęby, szczęka lub żuchwa wrócą do prawidłowej pozycji. W żadnym wypadku nie powinno się zwlekać z wizytą u specjalisty, gdyż każda wada pogłębia się z czasem.